Οταν με την έναρξη της δεκαετίας του '80 εμφανίστηκε η άποψη του Καστοριάδη που εν ολίγοις εξεφραζε τον προβληματισμό για την έκβαση του Ψυχρου Πολέμου και τις πραγματικές στρατιωτικές δυνατότητες της τότε Σοβιετικής Ενωσης, πολλοί έσπευσαν να τον κατακρίνουν ως " has been" η ελληνηστί παρωχημένο. Οι εξελίξεις όμως οχι μόνο επιβεβαίωσαν την ανάλυση του αλλά ακόμα περισσότερο οι επαίοντες με ανακούφιση διαπίστωσαν πως αν το ειρωνικό χαμόγελο της ιστορίας δεν είχε βρεί εναν Γκορμπατσώφ το παγκόσμιο ολοκαύτωμα θα ήταν βέβαιο .¨
Σήμερα στην Ελλάδα του 2010 μετά την πτώση του τείχους και την συνολική φαινομενικά αλλαγή του γεωπολιτικού σκηνικού , οι νεοέλληνες προβληματίζονται αντιμετωπίζοντας μιά ριζική ανατροπή της καθημερινότητας τους . Ζούν σε υποβαθμισμένες γειτονιές στο κέντρο των μεγαλων πόλεων και ιδιαίτερα στην Αθήνα και αισθάνονται τα χνώτα του πεινασμένου μετανάστη στο σβέρκο τους που ίσως σε πολλές περιπτώσεις να στοιχειώνει και τα όνειρα τους.
Κανένας κοινωνικός "Φρουδικός" αναλυτής βέβαια δέ θα τους ομολογήσει ότι όσα τους φοβίζουν δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα προαίσθημα κάπως πρωτόγονο που οφείλεται στο ενστικτο της επιβίωσης και η εικόνα του μετανάστη δεν είναι τίποτα περισσότερο από τον εφιάλτη του μελλοντος τους. Και μάλιστα ενός μέλλοντος που είναι πολύ κοντά .
Η φτώχεια , η ανέχεια , η στέρηση, η πείνα, οι ουρές των συσσιτίων και όλα όσα θα ακολουθήσουν μεσα σε αυτό το πλαίσιο είναι στη βάση του εφιάλτη .
Η οικονομική κρίση που απότομα ως νέφος ακρίδων σκόρπισε το όνειρο της ευμάρειας, έσκασε ως σφαλιάρα στo σβέρκο του νεοέλληνα αιώνιου μικροαστού που είχε αρχίσει να πιστεύει ότι ο καπιταλισμός έχει "ανθρώπινο πρόσωπο" . Είναι αλήθεια βέβαια πως σε σχέση με άλλες ευρωπαικές χώρες στην Ελλάδα το όνειρο κράτησε λιγότερο . Λίγο οι καταστροφές του 2ου Παγκοσμίου λίγο τα ειδεχθή αποτελέσματα του εμφυλίου αλλά κυρίως η περίφημη " μοίρα" των Ελλήνων , δεν άφησε στον μέσο Ελληνα το χρόνο να απολαύσει τον "καπιταλιστικό παράδεισο" . Κάτι που ίσως να αποδειχθεί "μοιραίο" για τους ίδιους τους εμπνευστές του " Σχεδίου".
Το "Σχέδιο" δεν είναι κάτι το περίπλοκο, αποτελεί την απλούστερη λύση στην απόπειρα της χειραγώγησης των μαζών. Η στέρηση πάντα προκαλεί κάθετη ιεραρχία και ο νόμος τού ισχυροτέρου επικρατεί συνολικά σαρώνοντας κάθε μορφή ανθρωπισμού. Η απότομη επιβολή, μέσω της οικονομικής κρίσης, στέρησης βασικών αγαθών σε κοινωνίες όπως η ελληνική που μέχρι πριν ένα χρόνο βαυκαλιζόταν να παραμυθιάζεται πως "ανήκοντας στην Δύση", είχε γίνει μέρος της Ευρωπαικής Οικογένειας και συνεπώς αντίστοιχα και το βιωτικό της επίπεδο είχε εξισωθει με εκείνο των" εξελιγμένων" κρατών, μόνο στην αποστέωση των κοινωνικών δομών μπορεί να οδηγήσει. Μια αποστέωση που παράλληλα με την κατάλληλη νομοθεσία θα περιθωροποιήσει μεγάλα τμήματα του λαού και θα οδηγήσει στην απομάκρυνση από την ενασχόληση με την πολιτική και στη παθητικότητα. Τουλάχιστον αυτό προβλέπει το απλό αυτό "Σχέδιο".
Ενας περιθωριοποιημένος άνεργος που πασχίζει για την επιβίωση και αδιαφορεί για κάθε τι το συλλογικό, κλειστοφοβικά απομονωμένος και απελπισμένος γίνεται εύκολος στόχος. Ιδιαίτερα μάλιστα όταν διακυβεύονται ταυτόχρονα και γεωπολιτικά ζητήματα που εκκρεμούν δεκαετίες αλλά και πλουτοπαραγωγικές πηγές που ανυπόμονοι κεφαλαιοκράτες αδημονούν να βάλουν στο χέρι. Ποιός θα ενδιαφερθεί για τέτοια θέματα όταν πεινάει?
Τράπεζες και διεθνείς τυχοδιώκτες των χρηματιστηρίων αποφάσισαν να θέσουν σε εφαρμογή το "Σχέδιο" όχι μόνο στην Ελλάδα, σίγουρα όμως τη διάλεξαν ως πειραματόζωο. Πιθανόν να πιστεύουν ότι με αυτή την επιλογή θα διορθώσουν τυχόν λάθη και θα βελτιώσουν τη τεχνική χειραγώγησης. Ταυτόχρονα η αξία του γεωφυσικού πλούτου είναι αρκετά μεγάλη και για να μοιραστεί σε όλους τους συμμετέχοντες αλλά και για να τούς προσφέρει τα απαραίτητα κεφάλαια για το επόμενο βήμα .
Είναι απόλυτα βέβαιο πως μελέτες διεξάγονται μετρώντας τις αντιδράσεις των πολιτών σε όλα τα επίπεδα. Αλλωστε στην Ελλάδα του 2010 οι μόνες εταιρείες που παρουσιάζουν σταθερή ανάπτυξη είναι εκείνες των δημοσκοπήσεων .
Το "Σχέδιο" λοιπόν επιβάλλει σκληρά μέτρα που με το μανδύα της εξυγίανσης της οικονομίας και τη πάταξη της φοροδιαφυγής απομυζούν τον Ελληνα εργαζόμενο, στερώντας του όσα είχε με αγώνες κατακτήσει μέσα στον εικοστό αιώνα και την ίδια στιγμή νεκρώνουν την αγορά δημιουργώντας στρατιές νέων ανέργων και κυρίως το εφιαλτικό σενάριο των "νεό-πτωχων".
Ας ξεφύγουμε όμως από την συνωμοτική λογική απλά ενθυμούμενοι πώς ακόμα και τα καλλίτερα σχέδια στην εφαρμογή τους πάντα έχουν κενά με αποτελέσματα εντελώς διάφορα από εκείνα των εμπνευστών τους .
Με το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου όταν οι υπόλοιπες Δυτικο- Ευρωπαικές χώρες οργάνωναν την ανάκαμψη τους στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που τους δημιουργούσε ο " δύσκολος" αυτός Λαός, εφ' όσον και είχε αντισταθεί σθεναρά στο κατακτητή αλλά και είχε νικήσει τον ένα εκ των συνεταίρων του Αξονα , αποκτώντας ταυτόχρονα μιά εξαιρετική πολιτικοποιήση, οι Μεγάλες Δυνάμεις με πρώτη τη Βρετανία ως επικυρίαρχοι των Βαλκανίων, πίεσαν στην κατεύθυνση του Εμφυλίου με τα γνωστά σε όλους τραγικά αποτελέσματα. Θα μπορούσε κανείς μάλιστα να διατυπώσει την άποψη πως και στον Εμφύλιο έπεσαν έξω στις προβλέψεις τους μην έχοντας υπολογίσει ούτε την έκταση ούτε τη διάρκεια και σίγουρα ούτε τις εμπλοκές που θα δημιουργούσε. Η εμμονή του Ζαχαριάδη να "ξαναπαίξει τη παρτίδα¨ και η αγωνιστικότητα των απλών ανθρώπων της υπαίθρου πλαισίωσαν τους έμπειρους στρατιωτικούς ηγέτες της Αριστεράς και πρόσωπα όπως ο Μάρκος Βαφιάδης ανέτρεψαν τους σχεδιασμούς.
Τα αποτελέσματα τραγικά και για την Ελλάδα ως Κοινωνία και για την ήδη κατεστραμμένη οικονομία της . Να γιατί ο μέσος Ελληνας δεν είχε τη πολυτέλεια των υπολοίπων Δυτικο-Ευρωπαίων να βυθιστεί στον καταναλωτισμό για πεντέμισυ περίπου δεκαετίες, δηλαδή για μιά γενιά και μισή . Κάτι που ακόμα και στην ηττημένη Γερμανία συνέβη τόσο αποτελεσματικά ούτως ώστε οι σημερινοί κάπως νεώτεροι πολίτες της να μη γνωρίζουν ή και να αδιαφορούν για τα πραγματικά περιστατικά και τις ευθύνες αλλά και για τα εγκλήματα που διέπραξαν οι γονείς και οι παππούδες τους. Οπότε εύκολα εκτοξεύουν κατηγορίες εναντίων των σύγχρονων τους Ελλήνων χαρακτηρίζοντας τους ως " τεμπέληδες", " διεφθαρμένους" και εν ολίγοις "ζήτουλες". Μέσα στα παρφουμαρισμένα μαξιλάρια του καταναλωτισμού δεν φτάνουν οι κραυγές των γυναικόπαιδων από το Δίστομο και όλα τα άλλα χωριά που ισοπέδωσε ο στρατος Κατοχής ούτε βέβαια τους τραβάει τη προσοχή η περήφανη περπατησιά της Λέλας Καραγιάννη καθώς την οδηγούσαν μετά από τα βασανιστήρια στο τοίχο της εκτέλεσης . Ο κατάλογος είναι πολύ μακρύς και γεμάτος μαρτύρια και ηρωισμό και το ίδιο συνεχίστηκε και στα χρόνια μετά τον Εμφύλιο όπου το " αγύριστο" κεφάλι ενός Μπελογιάννη ήρθε να συναντήσει τον έρωτα στο πρόσωπο της Λιλλής Ζωγράφου περιμένοντας το θάνατο στη φυλακή και ταίριαξε με την Αξιοπρέπεια και το Θάρρος ενός ευπατρίδη της Αριστεράς του Νίκου Πλουμπίδη που ξεπέρασε την ήττα και τη κατήφεια της εποχής ξεχωρίζοντας με τη στάση του . Οι εξελίξεις αυτές ξεπέρασαν τις ηγεσίες των πολιτικών δυνάμεων και ξάφνιασαν τους επικυρίαρχους θέτοντας τους ζητήματα .
Η συνέχεια των εμπλοκών έσπρωξαν στη παράξενη δικτατορία του Παπαδόπουλου και αφού πέρασαν μέσα από Συμπληγάδες και διαρκείς συγκρούσεις και ανατροπές για την εξουσία κατέληξαν στή σύγχρονη Τραγωδία της Κύπρου. Οπως πάντα ο " μοιραίος" άνθρωπος ήταν ένας υπερ-πατριώτης Ιωαννίδης που όπως αποδείχτηκε οι στρατιωτικές του ικανότητες περιορίζονταν στην επιστήμη των "ανακρίσεων" από όπου και είχε αντλήσει έμπνευση για τις ειδεχθείς σεξουαλικές του προτιμήσεις. Η απώλεια του 35 % του εδάφους της Κύπρου δεν είναι ποσοτική . Ηταν η πρώτη δεδομένη απωλεια εδαφους απο την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 , χωρίς να λαμβάνουμε υπ' όψιν μας τη περιπέτεια της Μικρασιατικής Καταστροφής.. Ισως κάποιοι να διαφωνούν αλλά ας το αφήσουμε για τους ιστοριοδίφες του μέλλοντος.
Πάλι η Ελληνική κοινωνία αναδύθηκε πιο πολιτικοποιημένη από ποτέ στη Μετα - Πολίτευση, η Νεολαία βρέθηκε να πρωτοστατεί σε κάθε μορφή διεκδικήσεων και η ένταξη σε κάποια οργάνωση της Αριστεράς έγινε της μόδας.
Τα χαρακτηριστικά της εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας , της οικονομίας αλλά και της εικόνας της στα επίσημα έντυπα των εξελιγμένων καπιταλιστικά κρατών, είχαν διακυμάνσεις στο διάστημα που ακολούθησε . Εκείνο που φάνηκε να αποτελεί μιά σταθερά όλη αυτή τη περίοδο ήταν η διαρκής άνοδος του βιοτικού επιπέδου και με κορύφωση τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων η συνήθης αμετροέπεια που διακρίνει τους Ελληνες ανά τους αιώνες. Η επίδειξη νεοπλουτισμού, ο τραγελαφικός ανταγωνισμός για κοινωνική καταξίωση και οι σπατάλες κάθε είδους ήρθαν να συμπληρώσουν μεγάλα και τραγικά πολλές φορές σκάνδαλα όπου βέβαια ξεχωρίζει εκείνο του Χρηματιστηρίου . Σε όλες τις περιπτώσεις πρωτοστατούν οι πολιτικοί ( Υπουργοί πρώην ή νυν , βουλευτές , γενικοί γραμματείς κλπ).
Το παράδειγμα των " ταγών" ακολούθησαν πιστά οι πολίτες και το Λαιφσταιλ, το Ινφοτέινμαντ και ένα σωρό καινούργιοι νεολογισμοί εισάγονται στα ήθη της ελληνικής κοινωνίας. Οι πιστωτικές κάρτες έρχονται να αντικαταστήσουν σχεδόν τα ρευστά και τα "διακοποδάνεια", "εορτοδάνεια" και κάθε είδους δάνεια γίνονται τα αγαπημένα προιόντα νέων τραπεζικών οργανισμών που στα πρότυπα του εξωτερικού δημιουργούνται ακριβώς γι' αυτό το λόγο.
Η τηλεόραση, κυρίαρχο και παντοδύναμο μέσο , γίνεται δικαστής, μάρτυρας, τιμωρός-εκδικητής, το αποκούμπι κάθε αδικημένου. Ταυτόχρονα καθιερώνει και επιβάλλει τρόπους συμπεριφοράς και στο όνομα ενός διεστραμμένου " Πολιτικά Ορθού" λόγου που τείνει να μετατραπεί σε παρωδία "ιδεολογίας", καθορίζει ακόμα και τη σεξουαλική ταυτότητα στο όνομα μιάς δήθεν απελευθερωτικής και νεωτεριστικής επιχειρηματολογίας. Ετσι το ερμαφρόδιτο- ανδρόγυνο μοντέλο που προβάλλεται στις οθόνες καθημερινά καλύπτεται κάτω από το μανδύα της αποδοχής της διαφορετικότητας. Είναι ακόμα μιά παραμορφωτική , διαστρεβλωτική πλευρά της παραφουσκωμένης και σαφώς υπερτιμημένης κοινωνίας του θεάματος όπως τη βίωσε ο μέσος Ελληνας, αν υπάρχει κάτι τέτοιο . Πιστεύω πως είμαστε ξεχωριστοί υπό αυτήν την έννοια, δηλαδή πώς κάθε Ελληνας είναι σαφώς διάφορος και μοναδικός απο το διπλανό του .
Στόν αντίποδα όλων αυτών από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και μετά δημιουργείται ένας αντι-εξουσιαστικός χώρος που όσο περισσότερο οι ηγεσίες των παραδοσιακών αριστερών σχηματισμών αποκόπτονται από τη βάση τόσο πιό ριζοσπαστικά αυτο- προσδιορίζεται. Αλλοτε σε αντίθεση με αυτό το χώρο και 'αλλοτε σε παράλληλη φαινομενικά πορεία η σταθερή παρουσία τού "ένοπλου αντάρτικου" γίνεται μέρος της Ελληνικής πραγματικότητας από το 1975 και μετά . Τώρα στην αρχή του πρώτου έτους Μ.Κ. ( Μετά τη Κρίση), έχει γίνει σαφές και στον πιό απλοικό πώς οι νέοι που απαρτίζουν τις ομάδες αυτές δεν ενδιαφέρονται ή δε τολμούν να παραδεχθούν πως τους νοιάζει η προώθηση των ιδεών τους αλλά διέπονται από μιά εκδικητική και δηλωμένα μηδενιστική οργή που στοχεύει κάθε εκφραστή τής καταναλωτικής κοινωνίας και ιδιαίτερα τους δημοσιογράφους και τους πολιτικούς.
Το "μύνημα" που προκύπτει από τις τελευταίες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, είναι σαρωτικό για τις παραδοσιακές ηγεσίες όλων των πολιτικών σχηματισμών της χώρας. Η αποχή ιδιαίτερα τη δεύτερη Κυριακή έφτασε το 70% και στις ηλικίες 18-35 ίσως ακόμα μεγαλύτερη. Για πρώτη φορά μετά από τη δεκαετία του '60 οι νέοι άρχισαν να μεταναστεύουν και μάλιστα επιστήμονες με μεταπτυχιακές σπουδές αναγνωρίζοντας τα αδιέξοδα της Ελληνικής Κοινωνίας προσβλέπουν στη λύση της φυγής και της μόνιμης εγκατάστασης στο εξωτερικό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κόμματα ανταγωνίζονται όχι για να αρπάξουν αλλά για να αποφύγουν την ανάληψη της εξουσίας. Μέσα στο χάος της οικονομικής κρίσης, τα πάντα τίθενται υπό αμφισβήτηση. Εδώ ακριβώς υπεισέρχεται ο παράγοντας "διαστρέβλωσης" κάθε καλοδουλεμένου "σχεδίου"από τη στιγμή που ο Νεο-Ελληνας αμφισητεί το " ανηκωμεν εις την Δύσιν" και προσωπικότητες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης νοιώθουν την ανάγκη να παρέμβουν στη Πολιτική ιδρύοντας μιά Κίνηση Ανεξαρτήτων Πολιτών . Παράλληλα γίνονται κινήσεις έστω και τη τελευταία στιγμή, για τη δημιουργία ομάδων και εν γένει η " Συλλογικότητα" επανέρχεται στην επικαιρότητα. Εχοντας αρνηθεί ουσιαστικά τις παραδοσιακές ιδεολογίες και αναζητώντας μια καινούργια ταυτότητα οι πολίτες επαναπροσδιορίζουν τη κοινωνικοποίηση τους. Με αυτό το τρόπο έχει ξεκινήσει μια διαδικασία και μια ζύμωση που θα μπορούσε ενδεχομένως να αποβεί ιδιαίτερα αποτελεσματική εισάγοντας ένα νέο συντελεστή στο παιχνίδι.
Ο Ελληνας λοιπόν εκπλήσσει ακόμα μια φορά και αντί να μείνει κλεισμένος στο σπίτι του τρομοκρατημένος απο τα αποτελέσματα της κρίσης, καινοτομεί και άν μάλιστα οι διεργασίες αυτές αποβούν αποτελεσματικές τότε η ριζική και ραγδαία ανατροπή του πολιτικού σκηνικού θα παρασύρει τις απαρχαιωμένες ηγεσίες ρίχνοντας στο Καιάδα πολιτικούς, δημοσιογράφους ακόμα και καλλιτέχνες που έχουν ταυτιστεί με το αποστεωμένο και γερασμένο status qvo .
Ενα λαμπρό παράδειγμα της επινοητικότητας της νεολαίας είναι οι καινοτομίες στο χώρο της πληροφορικής που εδώ και λίγα χρόνια χάριν σε μια νέα εταιρεία βρίσκουν διέξοδο στο εξωτερικό και προγράμματα ήδη έχουν πουληθεί με άριστα αποτελέσματα. Πρωτοβουλίες όπως αυτή μπορούν και να βγάλουν τη χώρα απο την οικονομική κρίση και να βάλουν τις βάσεις για έναν εντελώς νέο προσανατολισμό στο σύνολο της κοινωνίας, δίνοντας σε νέους ανθρώπους κεφάλαια και θέσεις εργασίας .
Είναι σαφές ότι κάθε οικονομική κρίση στην ουσία αφορά την ελίτ των κοινωνιών εφ' όσον εκεί παίζεται το παιχνίδι της εξουσίας. Ομως μέσα στη αναταραχή νέες κοινωνικές δυνάμεις εμφανίζονται και ανατρέποντας τις προσδοκίες μπορούν να καθιερωθούν και δυναμικά να επιβληθούν.
Μια κίνηση από τη βάση της Ελληνικής Κοινωνίας με τη δημιουργία ομάδων ενεργών πολιτών με καινοτόμες ιδέες και πρακτικές παρέμβασης είναι σε θέση να φέρει τα πάνω κάτω και διαλύοντας τη θολούρα των ψευδαισθήσεων μπορεί να ανάψει τον πυρσό της Αξιοπρέπειας χαράζοντας εναν νέο δρόμο πρός την Ελευθερία .
Το μόνο που μένει είναι να βρεθεί ενας ουσιαστικός τρόπος σύνδεσης των ομάδων αυτών και εδώ πάλι η φαντασία και η ευρηματικότητα που διακρίνουν ανά τους αιώνες τους ελληνες , μπορούν να καινοτομήσουν . Γιατί να μη χρησιμοποιηθεί το Διαδίκτυο ούτως ώστε μια Αμεση Δημοκρατία να γίνει εφικτή. Μέσω του Διαδικτύου με ισοτιμία και ταχύτητα μπορούν να εκφράζονται και να συντονίζονται οι ενέργειες, οι προτάσεις και οι πρωτοβουλίες των ομάδων ενεργών πολιτών . Με ένα έξυπνο λογισμικό μπορούν να διεξάγονται ψηφοφορίες και σε χρόνο πραγματικά μηδενικό να αναλαμβάνονται και να οργανώνονται παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα του κοινωνικού βίου. Η δημιουργία ομάδων που θα βοηθούν τους οικονομικά ασθενέστερους είτε με τρόφιμα ή με παροχή ιατρικών φροντίδων είναι μία πρόταση που ήδη έχει τεθεί από έναν φίλο και παλιό σύντροφο της νιότης. Γιατροί μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους δωρεάν για λίγες ώρες τη βδομάδα ο καθένας , δικηγόροι τις δικές τους ακόμα και καθηγητές μπορούν να διδάσκουν και τέλος πάντων η λίστα είναι ατέλειωτη και κάθε ένας από μας μπορεί να σκεφθεί και να προσφέρει ανάλογα με τις γνώσεις και τις ικανότητες του .
Ολα είναι ανοιχτά και ο ορίζοντας αν και νεφελώδης μας ανήκει. Κανείς δε μπορεί να με πείσει πώς μπροστά σε ένα συμπαγές κοινωνικό κίνημα θα καταφέρει να αντιταχθεί ένα γερασμένο κατεστημένο που δε μπορεί να κάνει τίποτε άλλο παρ' εκτός να τρέχει πίσω από τα γεγονότα. Είναι προφανές βέβαια πως το παραδοσιακό αυτό κατεστημένο δε θα παραχωρήσει τη θέση του χωρίς να αντιδράσει έστω και με εξαρτημένα αντανακλαστικά αλλά αυτό αποτελεί μια συζήτηση μιάς επόμενης εισήγησης.
Εμπρός λοιπόν να κερδίσουμε το στοίχημα .
No comments:
Post a Comment